YMagazine

Trong thời đại mới, khi cả thế giới đang chuyển mình, nền kinh tế có những bước đột phá, thì cụm từ “chuyển đổi số” ngày càng trở nên phổ biến và được coi là xu thế tất yếu của các doanh nghiệp. Nhưng làm thế nào để có được sự chuyển đổi đó? Công nghệ mà doanh nghiệp cần nắm bắt ở đây là gì? 

H&M - CÂU CHUYỆN "MANG CHUÔNG
ĐI ĐÁNH XỨ NGƯỜI" LIỆU CÓ DỄ?

H&M là một công ty bán lẻ thời trang đa quốc gia của Thụy Điển. Tuy nhiên, tại thị trường Trung Quốc, ông vua của ngành thời trang giá rẻ này cũng gặp không ít sóng gió vì các đối thủ ngày càng đầu tư vào thương mại điện tử, mạng xã hội. Bên cạnh đó, người tiêu dùng lại có xu hướng sống "xanh”, tối giản nên họ thường chi ít và có chọn lọc hơn trước đây.

KẾT QUẢ

Hiện nay, H&M trở thành thương hiệu thời trang được yêu thích nhất trên WeChat, vượt cả Nike và Uniqlo.

Sự thành công của H&M tại thị trường Trung Quốc đã chứng minh: Doanh nghiệp muốn tồn tại phải luôn đi cùng nước đi của thời đại, trong đó, chuyển đổi số chính là xu thế trong thực tế hiện nay. 

Sóng bắt đầu từ gió,
vậy chuyển đổi số bắt đầu từ đâu?

Chuyển đổi số (Digital Transformation) là việc ứng dụng công nghệ số (digitalize) vào tất cả các hoạt động của doanh nghiệp. Quá trình này được hình thành trong thời đại Internet bùng nổ, chính là giai đoạn hiện nay và ngày càng được nhắc tới nhiều hơn. Một công cuộc chuyển đổi số thành công sẽ thay đổi toàn diện (transformation) cách thức mà một doanh nghiệp hoạt động, từ đó sẽ giúp tăng hiệu quả công việc, khả năng cạnh tranh và các mối quan hệ với khách hàng. 

I. CHUYỂN ĐỔI SỐ LÀ GÌ?

II. CÓ ĐẨY RỒI MỚI CÓ ĐI
Vậy bánh xe nào 
đưa doanh nghiệp đến với chuyển đổi số?

COVID 19 - ÁNG MÂY ĐEN BAO TRÙM THẾ GIỚI

Covid 19 đã khiến toàn bộ các ngành công nghiệp bị ảnh hưởng, chuỗi cung ứng bị đứt gãy, nền kinh tế suy giảm trầm trọng. Điều này dẫn đến sự thay đổi lớn trong thói quen tiêu dùng của khách hàng và thói quen làm việc của nhân viên, đặt ra một thách thức lớn cho các doanh nghiệp về việc: “Có nên chuyển đổi số?”
Những điều mà covid 19 gây ra đã buộc các doanh nghiệp phải chuyển đổi số. Tiêu biểu là các doanh nghiệp F&B - nhóm doanh nghiệp chịu tác động cực lớn từ Covid-19, khiến cho việc các công ty này phải nhanh chóng chuyển từ bán hàng truyền thống sang bán hàng trực tuyến trên nền tảng số. Điển hình như hệ thống Golden Gate, từ trước đến nay luôn nói không với các dịch vụ đặt hàng online cho các chuỗi cửa hàng cao cấp như Gogi, Hutong, Manwah,... tuy nhiên Covid 19 đã buộc họ phải thay đổi suy nghĩ này. Mới đây các cửa hàng cao cấp của Golden Gate đã mở ra website đặt hàng trực tuyến và cải tiến ứng dụng thông minh của mình mang tên “The golden spoon” để phục vụ khách hàng, nhằm đáp ứng những thói quen tiêu dùng đã thay đổi. 

Không những covid 19 thay đổi cách thức kinh doanh của doanh nghiệp mà còn thay đổi cả thói quen làm việc của nhân viên. Ở những công việc đòi hỏi tính linh hoạt cao, hàng triệu nhân viên đã chứng minh rằng họ có thể làm công việc của mình tại nhà, tiết kiệm thời gian, nguồn lực đi lại. Tuy nhiên để các công ty quản lý được việc này, họ cần một nền tảng công nghệ để mọi người có thể làm việc cùng nhau dễ dàng hơn.
Covid đã đặt ra cho doanh nghiệp bài toán về chuyển đổi số một cách cấp bách trước khi những tổn thất lớn có thể xảy ra sau này.

KHÁCH HÀNG
NHỮNG "THƯỢNG ĐẾ" KHÓ CHIỀU

Với điều kiện sống ngày càng phát triển, khách hàng không chỉ đơn thuần kỳ vọng ở chất lượng mà còn đòi hỏi những trải nghiệm khi sử dụng sản phẩm, dịch vụ. Vì vậy, bài toán đặt ra với các doanh nghiệp là phải thỏa mãn các kỳ vọng đó.
Thay vì việc tiếp cận khách hàng theo phân khúc độ tuổi, các doanh nghiệp có xu hướng chuyển sang tìm hiểu và khai thác bằng những tiêu chí số. Đó là xác định những khách hàng tiềm năng thông qua những dữ liệu được thu thập, dữ liệu khách hàng sẽ là một phần thiết yếu để tạo lập giá trị. Vì thế doanh nghiệp cần phải chuyển đổi số để đáp ứng những kỳ vọng và thói quen đang có xu hướng thay đổi của khách hàng. Quá trình này sẽ bao gồm việc tiếp cận và sử dụng dữ liệu, hoàn thiện sản phẩm và trải nghiệm, không ngừng cải thiện và hoàn chỉnh quá trình chuyển đổi, tuy nhiên vẫn phải đảm bảo khách hàng là yếu tố trung tâm.

CÁCH THE COFFEE HOUSE
ĐÁNH TRÚNG TÂM LÝ KHÁCH HÀNG

Lấy ví dụ điển hình như quá trình chuyển đổi số của The Coffee House. Doanh nghiệp này đã xây dựng một hệ thống kinh doanh hiệu quả thông qua những dữ liệu mà họ thu thập được từ ứng dụng điện thoại của mình. Sau đó chúng được tổng hợp lại và đưa vào hồ sơ hành vi khách hàng, gọi là “360 độ view khách hàng”. Đội ngũ phân tích dữ liệu sẽ phân tích và tìm ra insight của các nhóm khách hàng.

XU HƯỚNG CHUYỂN MÌNH TRONG CÔNG NGHỆ

Thứ đầu tiên mà công nghệ tác động là hiệu quả hoạt động, điển hình như công nghệ quản lý kho cho phép chủ doanh nghiệp hiểu cách quản lý tốt nhất chi phí lưu kho của sản phẩm lưu trữ, doanh nghiệp còn có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc bằng cách tổ chức các cuộc họp qua Internet thay vì tại trụ sở công ty. Ngoài ra công nghệ còn tác động đến cách giao tiếp với khách hàng, văn hóa doanh nghiệp và các mối quan hệ, năng lực nghiên cứu,...
Nhờ có công nghệ áp dụng vào quá trình chuyển đổi số liên tục mà thời gian thống lĩnh thị trường và đạt mức doanh thu đáng kể của các công ty mới đang bị rút ngắn lại. Facebook mất 6 năm để đạt doanh thu 1 tỷ USD/năm còn đối với Google là 5 năm.

CỘNG TÁC
BÊN NGOÀI LÀ BẮT TAY, BÊN TRONG LÀ THÁCH THỨC

Các công ty đang mở rộng chuỗi giá trị của họ, sử dụng các freelancer hay những công ty cộng tác cho mọi thứ như thiết kế, phát triển sản phẩm đến tiếp thị, bán hàng và dịch vụ. Điển hình như là sự cộng tác giữa Siemens với công ty sáng tạo về máy tính học như Ayasdi cho mảng nghiên cứu và phát triển (R&D) trong việc rút ra đánh giá từ một khối lượng lưu trữ khổng lồ. Sự cộng tác như vậy thường rất phức tạp. Chúng đòi hỏi sự đầu tư lớn từ cả hai bên để phát triển chiến lược công ty. Đầu vào của đối tác và nhà cung cấp là rất quan trọng cho các chiến lược tìm nguồn cung ứng tối ưu hoá và đưa sản phẩm ra thị trường.

III. MIẾNG MỒI NGON
CHO DOANH NGHIỆP
KHI CHUYỂN ĐỔI SỐ

Việc ứng dụng chuyển đổi số lại giúp doanh nghiệp phá bỏ bức rào ngăn cách giữa các phòng ban nhờ nền tảng kết nối số hóa đa chiều, đa chức năng giữa các bộ phận. Theo đó, giúp doanh nghiệp cải thiện hoạt động, luồng công việc diễn ra trôi chảy, trơn tru, ít bị phụ thuộc vào nguồn nhân lực do hầu hết công việc đã được tự động hóa hoặc bán tự động.

Không sợ chia xa, đập tan khoảng cách

Với chuyển đổi số, chủ doanh nghiệp/CEO hoàn toàn chủ động trong việc theo dõi các báo cáo, đánh giá hoạt động của doanh nghiệp, hiệu suất làm việc của nhân viên bất cứ lúc nào mà không cần đợi nhân viên ngồi làm báo cáo qua Email hay thống kê số liệu thông qua bản cứng.
Bên cạnh đó, mọi thông tin, số hóa về hoạt động của doanh nghiệp đều được thể hiện minh bạch, cụ thể, chi tiết bằng con số rõ ràng, xóa bỏ những vùng tối, kém minh bạch trong quản trị doanh nghiệp. Những rủi ro về chi phí ẩn, quỹ đen cũng sẽ được hạn chế giúp doanh nghiệp quản lý và tối ưu doanh thu hiệu quả nhất.

Quản trị doanh nghiệp: hiệu quả tăng cao như diều gặp gió

Nhân viên
Nguồn lực hiệu quả

Chất lượng tăng cao,
không sợ lao đao vì giá

Những "chiến binh" thực sự
trên thương trường

Doanh nghiệp

IV. DOANH NGHIỆP CẦN LÀM GÌ
ĐỂ THỰC SỰ CHUYỂN ĐỔI SỐ?

V. CÔNG NGHỆ NÀO
DÙNG CHO CHUYỂN ĐỔI SỐ ?

Sản xuất bồi đắp
(Additive Manufacturing)

ĐIỆN TOÁN ĐÁM MÂY (CLOUD COMPUTING)

Trong việc vận hành doanh nghiệp, từ sản xuất đến kinh doanh đều có thể tích hợp điện toán đám mây. Đối với doanh nghiệp sản xuất và bán lẻ, điện toán đám mây giúp xóa bỏ rào cản về thông tin trong nội bộ doanh nghiệp, giúp họ kết nối với các đối tác vận tải bên ngoài để tập trung vào việc sản xuất hay kinh doanh của mình. 

Điện toán đám mây là mô hình điện toán cho phép người sử dụng truy cập các dịch vụ công nghệ từ một nhà cung cấp nào đó “trong đám mây” mà không cần phải có kiến thức, kinh nghiệm về nó. Ví dụ như tài khoản ICloud của Apple, khi sử dụng thiết bị Iphone & Ipad, tài khoản này sẽ giúp bạn lưu trữ dữ liệu cá nhân để sử dụng thiết bị trên.

Một ví dụ điển hình như Amazon Go, họ sử dụng các cảm biến, camera kết hợp với các thuật toán nhận diện hình ảnh được lắp đặt trên kệ và trần nhà. Nhờ đó, Amazon biết khách hàng chọn mua gì, giúp họ chỉ cần bước vào cửa hàng và lấy món đồ ưa thích. Đây thực sự là một thành công của Amazon khi đã đưa trải nghiệm của khách hàng lên một tầm cao mới.

Internet kết nối vạn vật
(Internet of Things)

TRÍ TUỆ NHÂN TẠO VÀ MÁY HỌC

Thông qua trí tuệ nhân tạo và máy học, các doanh nghiệp đang thay đổi mạnh mẽ trong những lĩnh vực có hàm lượng trí tuệ cao như hoạch định chuỗi cung ứng, quản lý đơn hàng,...

Trí tuệ nhân tạo (AI)

Các ứng dụng như Siri của Apple cho ta thấy sự phát triển nhanh chóng của một nhánh trong trí tuệ nhân tạo - trợ lý thông minh, giúp nâng cao trải nghiệm của khách hàng khi sử dụng sản phẩm của Apple.

Máy học (ML)

Hệ thống IBM’s Watson có thể phát hiện các thùng vận chuyển hỏng dựa trên nhận dạng mẫu trực quan. Máy học còn có thể dự báo nhu cầu về sản phẩm mới và các yếu tố có thể ảnh hưởng đến nhu cầu này.

Robot và
thiết bị không người lái

Công nghệ AR

VI. DOANH NGHIỆP
ÁP DỤNG CHUYỂN ĐỔI SỐ NHƯ THẾ NÀO?

Marketing & Sales

Finance & Accounting

CÁCH CÔNG CỤ AI
ĐƠN GIẢN HOÁ QUÁ TRÌNH XỬ LÝ HOÁ ĐƠN

Các công cụ dựa trên AI có thể đơn giản hóa quá trình quản lý hoá đơn, hiển thị mọi bước một cách chính xác và hiệu quả hơn. 
Thuật toán AI sẽ bắt đầu trích xuất và xác định các nhóm dữ liệu. Sau đó các doanh nghiệp sẽ sử dụng phần mềm kế toán giúp tự động điền một số chi tiết hoá đơn như số tiền, chi tiết, ngày tháng, ID sản phẩm hoặc dịch vụ,... Thông qua AI để tinh chỉnh quá trình xử lý hoá đơn, bạn có thể nhận được thông báo chi tiết về tất cả lịch sử kế toán của mình. Ví dụ, nếu một hệ thống AI có tất cả hồ sơ kế toán của bạn, nó sẽ tạo ra dữ liệu về dòng thời gian giao dịch của các khoản thanh toán, thời gian sử dụng của khách hàng, phương thức thanh toán được sử dụng, ai thực hiện thanh toán.
Ngoài ra chúng giúp phát hiện và ngăn chặn dễ dàng hơn việc gian lận hoá đơn, báo cáo còn giúp ta phân tích những dự đoán mới nhất, các doanh nghiệp có thể dự báo chính xác hơn về doanh số bán hàng, đồng thời giảm chi phí hoạt động - ngay cả khi khối lượng công việc tăng lên. Các chuyên gia tài chính cũng có thể lập kế hoạch tài chính một cách chính xác để vượt qua các trở ngại trong thị trường.

Đầu tiên phải kể đến Internet vạn vật công nghiệp (Industrial Internet of Things - IIoT) được sử dụng đến trong việc dự đoán thời điểm bảo trì, giám sát thời gian thực, tối ưu hóa nguồn lực, khả năng hiển thị chuỗi cung ứng, phân tích hoạt động giữa các cơ sở và tình an toàn, cho phép các nhà quản lý nhà máy giảm thiểu thời gian chết và nâng cao hiệu quả quy trình. IIoT cho phép các nhà quản lý nhà máy sử dụng việc quan sát tình trạng và dự đoán việc bảo trì thiết bị. Việc giám sát theo thời gian thực giúp họ lập kế hoạch bảo trì khi thật sự cần thiết, giảm thiểu khả năng xảy ra sự cố. 
Thứ hai là việc áp dụng phân tích Big Data, cung cấp một số cách để cải thiện hiệu suất tài sản, hợp lý hoá quá trình sản xuất và tạo điều kiện tùy chỉnh sản phẩm. Ngoài ra các doanh nghiệp còn áp dụng những công nghệ như trí tuệ nhân tạo, máy học, công nghệ in 3D để tối ưu hoá sản xuất.

Operation

VII. VIỆT NAM
ĐÃ BẮT KỊP XU THẾ?

Thực trạng đã được nêu ra...

Tại Việt Nam, quá trình chuyển đổi số đã bắt đầu diễn ra, nhất là trong những ngành như tài chính, giao thông, du lịch... Chính phủ và chính quyền các cấp đang nỗ lực xây dựng Chính phủ điện tử hướng tới Chính phủ số. Hơn 30 thành phố cũng định xây dựng Smart City với các nền tảng công nghệ mới…
Theo con số thống kê, các doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam đang bước đầu đầu tư vào công nghệ đám mây (18%), an ninh mạng (12,7%), nâng cấp phần mềm, phần cứng để chuyển đổi số (10,7%).

Tuy nhiên, các doanh nghiệp Việt Nam nói chung, nhất là doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn chưa nhận thức đúng vai trò chuyển đổi số trong cuộc các mạng công nghiệp lần thứ tư. Tại Việt Nam, các doanh nghiệp vừa và nhỏ đang đối mặt với những rào cản trong quá trình chuyển đổi kỹ thuật số như thiếu kỹ năng số và nhân lực (17%), thiếu nền tảng công nghệ thông tin đủ mạnh để cho phép chuyển đổi kỹ thuật số (16,7%), thiếu tư duy kỹ thuật số hoặc các thách thức về văn hóa kỹ thuật số trong doanh nghiệp (15,7%) … Trong số những doanh nghiệp được khảo sát, chỉ có 11% thành công trong quá trình chuyển đổi số (Báo cáo phân tích năm 2016 của Forrester).

Như vậy, quá trình chuyển đổi số ở các doanh nghiệp Việt Nam còn tương đối chậm. Chuyển đổi số hay tận dụng sức mạnh của công nghệ mới để đổi mới mô hình kinh doanh vẫn là một thách thức lớn đối với nhiều doanh nghiệp Việt.

...nguyên nhân nào
được chỉ mặt đặt tên?

Lý giải nguyên nhân quá trình chuyển đổi số trong doanh nghiệp Việt còn chậm so với nhu cầu kinh doanh thực tiễn của doanh nghiệp, các chuyên gia cho rằng đến từ ba nguyên nhân quan trọng: thiếu sự gắn kết giữa lợi ích của chuyển đổi số với mục tiêu kinh doanh; nhận thức về chuyển đổi số chưa đồng đều giữa các bộ phận nghiệp vụ; và thiếu sự mạnh dạn đầu tư từ các nhà lãnh đạo.
Để giải quyết được 3 nguyên nhân trên, điều đầu tiên chúng ta cần thay đổi tư duy của người làm chủ. Người làm chủ kinh doanh phải nắm được bối cảnh thực tế quốc tế, sự phát triển của khoa học và công nghệ, từ đó nhận thức được rằng áp dụng quá trình chuyển đổi số là công cuộc tất yếu, là xu thế của thời đại. Từ đó, đưa ra các bước triển khai áp dụng công nghệ số vào doanh nghiệp của mình.

Như vậy, công cuộc chuyển đổi số không phải là một hành trình dễ dàng nhưng lại là điều tiên quyết và bắt buộc đảm bảo cho sự tồn tại lâu dài của các doanh nghiệp. Đặc biệt là các doanh nghiệp Việt, muốn tồn tại, phát triển, tỏa sáng và dám ngang hàng với thị trường quốc tế, thách thức đặt ra với các nhà kinh tế trẻ là phải làm chủ công nghệ chuyển đổi số ngay hôm nay!